iletişim
     Gezlevi Tarihi ve Coğrafyası
     Aşık Ömer
     Oğuzname ve Gezlevi'de Bu gün Kullanılan Atasözleri
     M Yanar Hikayeleri
     DEVRENT--- Taih Olacak Tarihi DuvarYeni sayfanın başlığı
     Gezlevi'de Kullanılan Farklı Kelimeler
     Mevlüt Yanar Şiirleri
     Sağlık-Beslenme Sayfası
     Büyük Şairlerden
     Molla Mustafa,Sadrettin Kütükçü,Helim Mehmet,S.Kılınçer
     Nüfus
     iki İdam İki Şehit
     Gezlevi İçin Gerekli
     Bağcılık
     SEÇİM-MAHALLİ İDARELER
     Mantarlar
     KİRAZ HAK: HERŞEY
     Aladağ-Yerköprü
     Toktamış ATEŞ
     sosyal devlet
     Nürnberg'i Hatırladım
     coğrafya soruları
     Gezlevi'de Eski Ramazanlar
     fakılar-holuslar
     Denizden Yaylalara
     KOP ve Karayolu Yatırımlarında Durum
     M.Kemal Kronolojisi
     Kürt Meselesine Newsweek Yaklaşımı
     Zorunlu Askerlik
     Kahramanlar-Kitap
     M. Kemal, Milli Mücadele’ye niye daha geç katılıyor?
     Anasayfa Aktarmaları
     Almanca Cevaplar
     inşaat davaları
     Mahkeme Dilekçe Örnekleri
     Mehmet Acar-Yatırımlar
     Kınalıade Ali
     HZ İSA nın Vefatı
     Kamulaştırma Kanunu
     KURU KİRAZ
     yörük
     Yörük 2
     yörük 3
     yörük 4
     Yörük İskanı
     gezlevi tarihine ilave
     Hadim Meteorolojik Verileri
     19 Mayıs ABD Askeri
     Ermeni katliamı
     Milletvekili Maaş Kıyaslaması
     bel kayması
     Saanen Keçileri
     Irbık Ülüğü hikaye
     Anasayfa Aktarması mart 2012
     anasayfa Aktarma mart 2012
     astım
     M. Kemalin 24 Nisan Meclis açış konuşması
     Aydınlı Aşireti Özelliklerinden
     SULAMA PROJESİ
     Thresi-Yasemin
     sarıçavuş
     Kalorifer
     Eğri Göl-Hasan SayındanYeni sayfanın başlığı
     Molla Mustafa
     Vefat Şiirleri
     Orhan Deresi
     19 0cak anasayfa aktarması 2015
     ilgili siteler
     Her Yönüyle Korualan---Bilal Erdek
     Anasayfa aktarmaları haziran 2016
     Dilekçe örneği
     vazgeçme
     temmuz 2016 anasayfası
     FRANSIZCA..ÇALIŞMALARIM
     Rusça Çalışmaları...Ya izuçayu russki yazık
     Bozkır Barajı...Gökdere
     İnsani Gelişme Endeksine ...ülkeler
     Gezlevi'li Ali Efe.... Yüzbaşılardan
     5.6.2017 Anasayfa akatarması
     Anket Yapalım
     Link listesi
     Sayaç
     kafka
     mustafa özlem
     ıinsani gelişme basamakları
     ŞİİR ÇALIŞMALARI
     HADİMİ
     yeni şiirler
     Yeni sayfanın başlığı
     rasül
     işte...
     Suriyeliler ve Suriye
     GEZLEVİ KURULUŞU İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİM
     Gezlevi Yemek Kültürü.

Kaynak gösterilmeden siteden alıntı yapılamaz.


KULYANAR - Gezlevi'de Kullanılan Farklı Kelimeler




 

Gezlevi Kültürü

 

GEZLEVİ KELİMELERİ 
Abıla: Kınayıcı  şekilde ifadedir. Ablalık taslayan
Abbak:Ak yüzlü

Alabula=Baştan savma (Bulaşıkları alabula yıkamışşın.)

Alaca=Çizgili pamuklu kumaş

Alalı bulalı= Rengarenk

Arıbeği:Kraliçe arı

 

Aş = Pilav,yemek

Ay = Dünyanın uydusu,senenin onikide biri,seslenme edatı (Ay cice,ay öğretmenim)

Bağır =Sine göğüs

Basdırma = Meşe yapraklarının karlı günlerde hayvanlara yedirilmesi için güzün kesilip dallarıyla üstüste yığılması (Basdırmayı götür git,geçilerine yedirirsin)

Basma = Biçilen otların kuruması için dikdötrgen şeklinde oluşturulan öbek (Ot yoğumuş canım,dörtceğiz basma oldu.),Pamuklu bir çeşit dokuma.(Gız getir bakalım ağayın aldığı basmayı.)

Bend = Suları arklara çevirmek için yapılan set

Bicik:Meme

Bişşek:Tulukta yoğurdu dövmeye yarayan ucunda delikli tekerleğe benzeyen kısmı bulunan uzunca sopa.

Böğet = "suları arklara çevirmek  " " veya yüzmek için yapılan set ve arkasında toplanan su

Böğür = Yan karın boşluğu.(Böğrüme bir vurdu,öleceğim sandım.)

Bunar:(n harfi sağırdır) Çeşme

Bük (Büküntü):Viraj,kıvrım.

Curba:Üzüm küsbesi
Cıngıbat: Yüksek sesli rahatsız edici anlaşılmaz gürültü
Cırldamak: Cır cır konuşmakanlaşılmaz ve tekrarlı

Çaylak:Yaş ve genç meşelerden eylenen odun.

Çen çen çenilemek=Bir büyüğe karşı saygısızca alay edercesine karşılık vermek

Çiğin:Omuz

Çoka=Tarlaların taşının toplanıp yığıldığı taş çakıl öbeği

Çöğür:Kuşburnu çalısı

Dağar= Üzüm şırasının doldurulduğu büyük küp.

Dasdar = Baş örtüsü

Değirmi=Yuvarlak

Dekecik:Her yıl 9-10 kasım günleri teke katımı dolayısıyla akşamları kapı kapı dolaşılarak,bir sopaya dizilmiş çanları çalarak,maniler söyleyerek yiyecek toplama ve bunları yeme şenliği.(Bildiğim kadarıyla size dekeciği uzun uzun anlatacağım.)

Dıkı = Az

Dıkıcık = Azıcık

Dıkım = Az,lokma (Bir dıkım yemedi,çok hasta.)

Dışarı gitmek:Helaya gitmek anlamı da taşır.

Doma = Toprak damlı evlerde çelenlerin düşmemesi için kullanılan L şeklindeki ağaç dalı.
Doşangı: Biraz derli toplu

Duzlugara:Islatılmış nohudun ters çevrilmiş ekmek sacı üzerinde tulu olarak kavrulmasıyla elde edilen çerez.

Elikesik:Dalları kesilmiş sadece gövdesi kalmış ağaç.

Ellelem:(Arapçadaki Allhüağlem=Allah bilir deyiminden bozulmuş olabilir.) herhalde, galiba anlamlarında kullanılır.

Erekmeği = Sahur yemeği

Erekmeği:Sahur

Gabağaç:Meşe
Gandak; Kireçteşlı arazilerdeki derin uçurumlu çukurluklar

Garaman daşı;Ateşte ısıtılmış karartılmış taşla gece oynanan bir oyun.

Gavut:Kavrulmuş tahıllar ve nohutun öğütülmesiyle elde edilen bir kış yiyeceği.Genellikle pekmezle karıştırılarak yenilir.(Ağzında gavut mu basılı gonuşsana!)

Gayış atma:Düğen sürerken boyunduruk kayışını güçlü olan öküzden tarafa geçirme.Yükü başkasına atma.

Gedeve:Arklardan tarla ve bahçelere su ulaştırmak için açılan gedik

Gerpelit.Palamutları uzun ve tatlı olan pelit.Meşe çeşidi.

Gıllıbicik:Gezlevi efsanalerinde halkı ve bilhassa kadınları rahatsız eden iri,çirkin,kıllı,bicikleri sarkan,rahat yürümek için biciklerini omuzlarından arkaya atan yaratık.Dağ adamı.
Gırıl gırıl gırlanmak: Bir şeyi aramak için dairemsi hareketlerle dönüp durmak

Gilik: Çok ufak(Genellikle patetes için kullnılır)
Girebolu:Pirepolis... Arıların kovanı sıvamak için kullandığı yapışkan madde...Şifalıdrı.

Goyak:Küçük sulu veye susuz vadicik.

Goza:Çam,köknar kozalağı

Gökgevur: Tam gevur

Gömeç:Bal peteği (Bilhassa kütük kovanlarda)

Göynek:İç çamaşırı,atlet.

Haba:Yünden yapılmış kazak ceket arası giysi.

Hakır hakır gülmek=Kahkahalar atarak gülmek
Harıl harıl yanmak (akmak): Ateşin alevli yanması,suyun sesli akışı

Hale:Hela

Hevenk:Bağbozumunda bazı üzüm salkımlarını dalında sonradan yemek için bırakma.

Horzan:Erkek arı

Huddu:Çok küçük toprak çömlek.

Hümermek:Süsecek öküzler gibi yan yan bakmak

Iltar: Çul ve Çuval dokunan kıl ip parçası

İlanbıçağı.İlkbaharda yeşeren geniş yapraklı hayvanların yemediği bir ot.(İlanbıçağı aşını yerken çinnemeyeceksin ha!Yogusa dilini burar)

İlki:Henüz ağaç olamamış meşe ağaççıkları.

İnecek=Merdiven

İşlik:Gömlek.

Kekre:Olgunlaşmamış ekşi

Kömbe:Somun ekmek

Maşat:Dini sorumluluğu olmayan düşük vesaire ceninlerin bırakıldığı çokanın bulunduğu alan.Şimdi garaj ile belen arasında kalan mıntıka.

Mısmıl=Özenle

Muharı:Baca

Mühlüm:Bal peteklerinde bulunan çiçek tozu.

Müzmağıl etmek:Çok kötü duruma getirmek.

Nahıl:Nasıl

Pılıpırtı=Eşyaların ekserisi

Pırtı=Ev eşyası

Poduk:Deve yavrusu

Pür:Köknar,ladin,çam gibi iğne yapraklıların yapraklı dalları

Savak:Büyük ve önemli gedeve

Selbes,eni,çilçöp,dokuz kiremit:Özel kuralları olan taş oyunları.Top yok iken herkes bu oyunları oynardı.

Sırt:Vücudun iki omuz arası,bele doğru olan kısım.Çamaşır.

Sokak:Evlerin girişideki genişçe alan.Sofa ,antre.

Söbü: Elps şeklinde

Su dökmek:Tuvalet ihtiyacını gidermek.(Büyük ve küçük)

Susam:Zambak

Sümbül:Kardelen

Sümeye=Boşuna

Tımlı: Sapı olmayan bıçak

Tirki: Küçük yemek tepsisi

Tuluk:Keçi derisinden yapılan ayran veya su,pekmez kabı.

Turfan:Topraktan yapılmış yoğurttan ayran yapmaya mahsus bir deliği bulunan geniş ağızlı büyük testi.

Tütmek:Kokmak.(Gezlevi de genellikle kötü kokular kokarlar,iyi kokularki bunlara tütü denir,türül türül tüterler) Hafif hafif duman çıkarmak.Bacası tütüyor gibi.

Ülüya: Öyleya, değil mi?

Yannık:Oğlak derisinden yapılan ayran veya su kabı

Yantırı: Yamuk eğri konumunda olan

Yassı:Geniş ve düz.

Yassılmak:Kaçmak ,toz olmak.Yaslanmak.

Zevle:Çift veya düğen sürerken öküzlerin bonuna boyundurukları bağlamak için kullanılan yay şeklinde bir ucu budaklı,bir ucunda ıltarla bağlamak için çentik açılmış ağaç dalı

Zılmak: Uzaklaşmak, gözden koybolmak

Çelebi:Geline göre kocanın erkek kardeşi.Kayın
Böyükana:Amcanın hanımı
Yüklü:Hamile
Vurgun:Aşık
Müzmağıl:Periperişan
Yanıgara:Sebze ve meyvelerin yanlarında görülen renk değişikliğiyle tanımlanan hastalık
Boğuk:Meyve ağaçları ve sebzelerde meyvenin yetersiz besin nedeniyle büyüyememesi
Alarmak:Kirazların kızarmaya başlaması
Ermek:Tarım ürünlerinin olgunlaşması 
Bıngıldak:Bebeklerin başlarının ön kısmında henüz kemikleşmemiş yumuşak kısım
Aydaş:Aynı ayda doğanlarda görülen ishal ve zayıflık haliyle tanınan hastalık
Sökel:İshal
Hıra:Çok zayıf
Salalık:Bebeklere takılan önlük
Tellik:Başa giyilen kenarlıksız giysi
Gabara:Kundura altlarında kaymayı önleyen çivilerden her biri
Gatir:Topaçtan daha büyük ve kırbaçla çevrilen oyuncak
Çingil:Küçük üzüm salkımı
Esiranı:Teknede hamur sıyırmaya yarayan üçgen şeklindeki demir alet
Sinne:Hayvanlara yük yüklemek için urganın özel bir hazırlanış şekli
Gocacık:Semerlerin ön ve arka kısımlarında urganların takılmasi için hazırlanmış çengelimsi ağaç çıkıntı
Büzme paça:Lastikle büzülmüş paça
Çalma don:Pantolon paçasına benzer paçalı don.
Büre:Pire
Keseğen:Gelincik (hayvan)
Kelten:Kertenkele
Gosmar:Keler
Keleni:Kırlarda yaşayan ekinlere zarar veren büyükçe fareye benzeyen memeli hayvan
Ütme:1.Buğday gibi başaklı bitkilerin başaklarını ateşte tutarak tanelerini kavurmak.2.Oyunda yenmek.3.Kelleyi ateşe tutarak kıllarını temizlemek
Keşik:Sığır davar gibi hayvanların sırayla güdülmesi (Otlatılması)  Bahçelerin sırayla sulanması
Değişik:Komşuların sağdıkları sütleri belli ölçme usulleri ile birbirlerine vermeleri
Süt çöpleme:Değişikle birbirlerine verdikleri sütün bir müddet sonra aynı kaplar ve süt çöpleri kullanılarak ölçülmesi ve herkesin eşit miktarda süt almasını sağlayan sistem.
Bostan:Salatalık
Akıda: Çok kıvamlı pekmez.
Curba:Üzüm küspesi
Gillik:Küçük yuvarlak şey.Kiraz,ardıç gilliği veya koyun gilliği gibi
Mayıs.Cıvık hayvan boku
Döküntü:Oğlak ve kuzu sürüsü.Her ailenin birkaç kuzu ve oğlağının toplanmasıyla oluşur.
Tebelleş.Birisini istemediği halde işinden alıkoymak ona sataşmak,bela olmak
Likirdemek:Yerinde duramamak,sürekli hareket etmek
Süygün:Filiz
Sölpük.Çok yorulmuş,güçsüz
Sarılmak:Kucaklamak,sevişmek
Çekme ekmeği:Buğdaydan yarma yaparken oluşan undan yapılan ekmek
Helke:Madeni ve saplı  süt su kabı
Huddu:Küçücük toprak yoğurt kabı
Kile:Zahire ölçüm kabı. Yaklaşık 4 kğ.lık.
Batman:Pekmez ve ayran gibi sıvıların ölçüldüğü kap.Yaklaşık 12  litreliktir.
Yanık:Oğlak derisinden yapılan sıvı kabı
Tuluk:Keçi derisinden yapılan yayık ve sıvı kabı
Şeytanlık:Evlerde yüklüğün yanına gizlenmiş banyo yapmaya yarayan dolabımsı yer
Çengsi:Bozuk tad.Gövermiş bozulmuş patates tadı
Kekre:Bozuk tad.Kekre otu tadında.
Buruk:Bozuk tad.Yılan bıçağı aşı tadı
Hesilemek.Nefes nefese kalmaK
Çileşmek:Çiselemek
Çilemek:Tohumu uygun şekilde serpmek
Civciklemek:Bir şeyi çöp veya sivri bir şeyle oynamak deşelemek
Büllü:Tavuk serçe vs yavrusu
Ismarıç:Sipariş
Külçe:Arifelerde yapılan iki göde (Kalın) ekmeğin arasına pekmez ve unla yapılmış kıvamlı tatlının  sürülmesiyle yapılan özel yiyecek.
Öyme:Ekmek kırıntılarının yağ ve yumurta ile ateş üzerinde karıştırılarak yapılan yiyecek
Boğarsak:İneklerin çiftleşme zamanı
Mavsuk:Kedilerin çiftleşme dönemlerinde ki hali
Yanal:  Yüzü kulakları Kumral keçi
Gerce :Kulakları kır olan keçi
Sekili:Ayakları beyaz siyah keçi
Sakar Alnı siyah beyaz keçi ve sığır
Çomu:Kulakları küçük ve başa yakın keçi
Gabış:Boynuzsuz keçi koyun sığır
Gonur:Kumral renkli sığır
Gökülü:Gözleri ve baş kılları mavimsi keçi
Çalgıç:Karamık çalısından yapılan büyük ve uzun süpürge
Çalgıçlama:Süpürme (Çalgıçla)
Yağrın: Omuzdan aşağısı bele kadar
İmanevi:Göğüs  sine
Bakla:Fasülye
Akbakla:Kuru fasülye
Abdal baklası:bakla
Babılcan:Domates
Gara babılcan:Patlıcan
Garagilik:Ekin tarlalarında birlikte yetişen siyah yuvarlak taneleri olan tahılın kalite ve tadını bozan bitki
Göremez:Çavdar ve Buğday karışığı zahire
Zehre:Tahıl
Dağar:Büyük üzüm şırası kabı (Topraktan)
Ülük:Ibrıkların suyu az miktarda akıtması için yapılmış dar delikli çıkıntı
Bülük:Çocuk cinsel organı
Susak :Tahta su içme kabı
Daldız:Yuvarlak kovan yapmak için ağaçların içini oymaya yarayan uzun saplı kavisli kesim yeri bulunan araç
Kümük:Sapı ve ağzı kırılmış toprak yağ kabı.Kısa boylu
Ümük:Boğaz
Yağlık:1.Mendil 2.Yumruları yenilen bir çeşit ot
Osurgan:Yumruları yenilen bir çeşit ot
İletir:Yeraltındaki yumruları yenilen bşr çeşit ot
Cığışkan:Taze yaprakları yenilen ot
Cığıştı:hafif rüzgar yaprak kuru ot sesi
Gıbıştı:Kıpırtı
Belermek:Gözlerini iri iri açarak korkutmak için öfkelice veya şoktaymış gibi bakmak
Yüzünden zift damlamak:Suratı asık olmak
Bellemek:1:Öğrenmek 2.Aşık olmak
Göt döşeği Minder
Harar:Büyük çuval
Zağar:İşsiz güçsüz gezinen.Köpek
Mesmet.Ekmek tahtası
Nelik netelik:Lazım olacak diye saklanan
Bulgurcuk.Küçücük dolu yağışı
Topla:Patates ve şalgamın  kabuklu olarak haşlanması
Zırlak:Pütürsüz,kaygan
Gövelek.Sığırları rahatsız eden yaz sineği Armut gibi ağaçlardaki asalak ökse otu
Guyrukölü:Akrep
Böcü:Böcek
Bise:Ağaçlardan elde edilen hastalık tedavisinde kullanılan katı katranımsı madde
Gatran:Katran ardıcından elde edilen uyuz gibi hastalıkları geçiren kıvamlı siyah sıvı
Gırıntı:Çerez
Çerez:Leblebi
Yüz kömbesi:Rumi takvime göre kasımın yüzüncü günü ocakta külde pişirilen büyük yuvarlak somun ekmek. Tahminen miladi şubat ayı yimisine tekabül edebilir.
Ataşlı esgi:Ucunda ateş olan odun parçası
Ölçermek:Ocakta yanan odunların daha iyi yanması için düzeltilmesi
Odun vurmak:Sobayı yakmak odun ilave etmek
Kümpül vurmak:Ocağa patates pişirmek için tencereyi  içinde patatesle birlikte koymak
Atlamak:Sıçrayıp geçmek.Soymak
Köş:Balkon
Örtme:Direkler üzerine yapılmış damla örtülen hayvan barınağı
Sayacak:Tencere koymak için yapılmış üç ayaklı demir araç
Yuvak:Toprak damlarda kullanılan ağaçtan büyük merdane
Eğme:Yuvakları çekmek için iki tahta halkanın uygun bir kavisli agaç dalıyla birleştirilmiş hali
Yuvma:merdaneleme
Kürüme:Kar ve toprağı bir yerden kürekle uzaklaştırma
Yayasa:Küçük yere yakın duran büyüyememiş meşe ağacı
Elikesik:Dalları kesilmiş sadece alt gövdesi kalmış ağaç
Doru:Ağaçların zirvesine uzanan düz  ve biçimli  kolları veya  yerden yükselen ev örtmeye direk yapmaya uygun ağaç
Toğ:Ağaçların zirve kısımları
Cezir:havuç
Cıvlak:Saçsız,ormansız
Hıkgık:Hıçkırık



GAM YÜKLERİ İLE YÜKÜMÜZ TUTTUK

Aşık ÖMERden

Gam yükleri ile yükümüz tuttuk
Hicran katarının kervanıyız biz
Feleğin ağusun aşında bulduk
Mihnet tekkesinin mihmanıyız biz

Hakikat yolunu tutmuş gideriz
Kemlik edenlere iy'lik ederiz
Hazret-i Hüda'nın emrin tutarız
Rah-ı hakikatın rehvanıyız biz

Ey Ömer aşk ile irfan yoluyuz
Serv-i tubaların servi dalıyız
Bizi sevenlerin biz de kuluyuz
Sevmiyenin şah ü hakanıyız biz

Bağrıma Ekin Tohum

Bağrıma ekin tohum
Yeşersin sakin ruhum


Milyonlarca yıl ben de
Yemyeşildim mutluydum
Canlılar gezdi tende
Sevgiliydim kutluydum


Bana ekseniz tohum
Gülümser temiz ruhuım


Ağaçlıydım ev oldum
Dallarım kuşa yuva
Sincaplara üst yoldum
Şen şakraktı dağ ova


Hasretim verin tohum
Murada ersin ruhum


Sel götürmesin beni
Sular şarkı söylesin
Yel üfürmesin emi
Çiçeklerle söyleşin


Bir kazma ve bir tohum
Sabırsız bekler ruhum

11.Şubat 2008

Mevlüt Yanar



Erişilmez

Bir erişilmeze duyulan özlem
Ruhları ateşte tava getirir
Dünya avucunda hükümdar olur
Belki mevlasına çabuk yetirir

Mevlüt Yanar

HADİM ADININ KÖKENİ
Hadim adını Keykubad’ın valisi Kamerüddin Hadim Bey den almıştır. (Büyük Sultan Alaaddin Keykubad Hadim Ermenek üzerinden Silifke’ye ordu yürütüp bölgeyi Ermenilerden temizleyince Kamerüddin Hadim Lala yı yöreye yönetici yapmış, onun başarılı yönetimi bahsedilen yerlerin Hadimeli olarak adlandırılmasını sağlamıştır.

Konuyla ilgili makalem Hadimin sesi gazetesinde 1994 te yayımlanmıştı. Bu konuda ipucu bilgileri Prof Osman Turan ın “Selçuklular Zamanında Türkiye” adlı eserinde bulunmaktadır.) Selçuklu sonrası Hadim İli Karaman Beyliğinin vatanı olunca İklim-i Karamanın bir parçası olmuş ve önemini yitirmiştir. Ancak idari birim olarak Merkezi bazen Pillonda (Taşkent-Pirlerkondu-Philedelfia…), bazen Hadim olmak üzere varlığını sürdürmüştür. 18.Yüzyılda Ebu Said Muhammed Hadimi’nin ülke çapında bilim ve tasavvuf adamı olarak ünlenmesi Hadim’i de Osmanlı Ülkesinde hatırı sayılır konuma yükseltmiştir. Zaman zaman Karaman ilçesine bağlanan Hadim 1926 da Hakettiği ilçelik ünvanını tekrar kazanmıştır.

http://www.gezlevi.com/2014/01/hadim-adinin-kokeni-hadim-nedir-nedemek/
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol